Fitoterapi

Fitoterapi bitkilerle tedavi anlamına gelen son yıllarda muasir tıp alanında yerini sabitlemiş bir tedaviler koludur. Aslında bitkilerle tedavi yüzyıllar öncesinden beri insan hayatının bir parçası olmuştur. Ancak kimyasal ilaçların devreye girmesiyle bitkiler unutulmuş ve geleneksel yöntemler olarak bitki tedavileri pek önemsenmez hale gelmiştir. Günümüzde ise bitkilerin faydalı bilgileri, muasır tıp olanaklarıyla birleştiriliyor. 

Fitoterapi özellikle önleyici tedavi konusunda oldukça etkili bir yöntemdir. Uzmanlık gerektiren bir alan olarak eğitim programları da mevcuttur. Avrupa’da ise fitoterapi oldukça popüler entegratif tıp uygulamaları arasındadır. Ancak fitoterapi desteği sadece alanında uzman kişilerden alınması, sonuçların başarısı açısından önemlidir.

Fitoterapi Nedir?

Farmakolojinin bir dalı olan fitoterapi bitkisel ilaçların tıpta kullanımıdır. Fitoterapi nedir sorusu şöyle yanıtlanabilir; ‘’Fitoterapi, belirli kalite, güvenlik ve etkinlik standartlarına göre, hastalıkların tedavisinde, hafifletilmesinde ve/veya önlenmesinde, bitkilerden ve bunlardan elde edilen preparatların bilime dayalı tıbbi kullanımıdır.”Avrupa Fitoterapi Bilimsel Kooperatifi yani ESCOP,Avrupa da yer alan bitkisel ilaç veya fitoterapi topluluklarını temsil eder.

19.yüzyıldan beri, bilim insanları bitkilerde bulunan aktif içerikleri, yani organizma üzerinde aktif özelliklere sahip maddeleri araştırmış ve tanımlamışlardır. Bu maddeler izole edilmiş ve kimyasal ilaçlara (aspirin, kortizon, antibiyotikler..vb.) dönüştürülmüştür. Bu ilaçların ortaya çıkması, Batı’daki bitkisel ilaçların azalmasına neden olmuştur. 1970’lerde kimyasal moleküllerin istenmeyen etkilerine dikkat çekilmeye başlandıktan sonra, doğal çözümlere yönelme olmaya başlandı. Fitoterapi bu gün birçok yaygın hastalığın tedavisinde kullanılıyor.

Fitoterapi Uzmanı(Fitoterapist)

Fitoterapi düşünüldüğünün aksine uzmanlık gerektiren bir alandır. Bu sebeple de her doktor fitoterapi uzmanı olamaz. Fitoterapist olabilmek için ilgili alanda eğitim almış olmak gerekir. 

Eczacılık fakültesini bitirenler yüksek lisansını bu alanda yaparak uzman olabilirler. Aynı şekilde tıp alanında eğitim görenler, yüksek lisansını bu alanda yapabilirler. Ayrıca bu alanda Sağlık Bakanlığı onaylı sertifika programları da vardır. 

Fitoterapi uzmanı olmak için temel özelliklerden biri bitkileri çok iyi tanımak gerekliliğidir. Eczalıkta bu eğitim çok daha kapsamlı olarak verilir. Fitoterapi eğitim programları, Avrupa’da oldukça yaygın olup ülkemizde de yeni yeni yaygınlaşmaktadır. Bu sebeple ülkemizde halen fitoterapi uzmanlarının sayısı çok fazla değildir. Bu alanda uzmanlaşmış doktorlar çeşitli hastalıkların tedavisinde bitkisel yöntemleri başarılı şekilde kullanmakta ve birçok kişinin derdine deva olabilmektedirler.

Fitoterapi Eğitimi

Fitoterapi eğitimi, Sağlık Bakanlığı onaylı sertifika programları üniversitelerde ve onaylı eğitim kurumlarında sunulur. 

Yapılan eğitimlere doktorlar, eczacılar, beslenme uzmanları katılabiliyor. Fitoterapi ve Doğal Tıp Uzmanı olmak için, eğitim aşamalarının tamamlanması gerekir. Fitoterapi eğitimi güncel gelişmeleri de yakından takip etmeyi gerektirir. Yapılan sempozyumlar ve konferanslara katılmak önemlidir. Çünkü bu alanda her geçen gün yenilikler ortaya çıkmaktadır. Fitoterapi eğitiminde alınan bazı dersler şunlardır;

• Fitoterapinin tanımı, tarihçesi ve gelişimi,
• Bitkisel ilaçların kökeni: Etnobotanik Bilimi,
• Bitkisel ürünlerde klinik öncesi değerlendirme,
• Bitkisel ürünler ve farmakovijilans,
• Dünyada ve Türkiye’de fitoterapinin yeri,
• Avrupa Farmakopesinde bitkisel drog ve preparat standartları,
• Ekskürsiyon (bitki gezisi),
• Bitkisel kökenli olan etkin madde gruplarının etkileri ya da etki mekanizmaları,
• Bitkisel kökenli farmasötik ürünlerin tasarımı ve gelişimi, şeklindedir.

Fitoterapi Nasıl Uygulanır?

Fitoterapi uygulamalarında esas olan hastanın durumudur. Profesyonel muayene sonrasında hastanın ihtiyacı olan bitkisel ilaç olanakları belirlenebilir. Fitoterapi nasıl uygulanır, tarzında bir sorusunun cevabı fitoterapi alanlarına göre değişir. Fitoterapinin alanlarından bazılarını şöyle sıralayabiliriz;

• Göz hastalıklarında fitoterapi,
• Gastroenterolojide fitoterapi,
• Kadın hastalıklarında fitoterapi,
• Endokrinoloji ve metobolik hastalıklarda fitoterapi,
• Cilt hastalıklarında fitoterapi,
• Nörodejeneratif hastalıklarda fitoterapi,
• Onkolojide fitoterapi,
• İmmünomodülatör etkili fitoterapötikler,
• Fitoterapi ile semptomatik tedavidir.